Sándor Márai (1900-1989) publiceerde vanaf 1929 een stroom romans (zestig!), verhalen, gedichten, essays en toneelstukken. Na de communistische machtsgreep werd zijn werk verboden wegens te burgerlijk. Márai vluchtte in 1948 uit Hongarije en verbleef daarna meest in de VS, waar hij, oud en eenzaam, zelfmoord pleegde. Zijn werk was in die tijd, bijna onopgemerkt, verschenen bij buitenlandse uitgeverijen, tot hij in de jaren '90 plotseling ontdekt werd en tot een mateloos succesvol cultauteur uitgroeide. Het begon met het alom vertaalde Gloed, waarna het ene boek na het andere verscheen, literaire sensaties, waarvoor de kritiek woorden te kort kwam. Bij De Wereldbibliotheek neemt men zich voor vrijwel zijn volledige werk uit te geven, mooi ingebonden, een tribuut aan deze kosmopolitische intellectueel, die nu algemeen doorgaat voor een van de belangrijkste Midden-Europese schrijvers van de 20e eeuw. Zijn wereld is het oude keizerlijke Midden-Europa (het Kakanië van Robert Musil), waar het vergane Habsburgse, Oostenrijk-Hongaarse keizerrijk nog in doorwerkt en de personages op de grens van twee werelden vaak ontheemd zijn.

In die sfeer baadt ook Kentering van een huwelijk, een boek uit 1941. De roman is een triptiek, drie monologen, in de mond gelegd van drie personages: de rijke fabrikantenzoon, zijn gewezen vrouw en hun dienstmeisje. Elk van hen verhaalt de geschiedenis van hun passie: de man heeft zijn vrouw verlaten om met het dienstmeisje een relatie te beginnen. Maar zo simpel zit het niet in elkaar, elk van hen spreekt zich in zijn of haar monoloog uit tot op het bot, roept de wereld tot leven van het decadente Hongarije van voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, met zijn intense klassebewustzijn, en spreekt zich terzelfdertijd uit over liefde, verraad, verlangen, leugen en lijden en de duur van diepe gevoelens. Tegelijk is dit boek een afscheid van de burgerlijke Midden-Europese wereld. In de coulissen van het verhaal is ook steeds 'de schrijver' aanwezig, een wat bizarre getuige, die dwingt tot zelfonderzoek, een moordende introspectie. Márai drijft zijn personages op een meesterlijke manier tot een confrontatie met zichzelf, met de waarachtigheid van hun gevoelens. Een groot, tijdeloos boek over het einde van een huwelijk, over de eenzaamheid die des mensen is, over het verval van de burgerlijke maatschappij. [Jos Van Damme] Verberg tekst

Vanaf het eind van de 20e eeuw geldt de Hongaarse schrijver (1900-1989) als een van de belangrijkste auteurs van Europa. Het meest bekend is hij door 'Gloed' (1942), waarvan ook een succesvolle toneelbewerking verscheen. In 'Kentering van een huwelijk' (1949/1978) komen dezelfde thema's (verval van de landadel, veranderende politieke machten, ingewikkelde liefdesverhoudingen) aan bod. Vanuit wisselend perspectief vertellen drie personen hun levensverhaal aan een (tafel)genoot. Een jonge vrouw geeft in het eerste deel aan hoe zij geen kans meer zag om het huwelijk met haar man voort te zetten, ondanks haar liefde voor hem. De man zelf is een wel heel andere persoonlijkheid in het tweede deel. Heel wat minder wereldvreemd, zich bewust van de veranderende politieke situatie, al blijft hij een traditionele aristocraat. Verrassend is het verhaal van de tweede echtgenote, het vroegere dienstmeisje. Zo integer als geschetst blijkt ze niet. Hierin wordt ook de opkomst rond 1947 van het communisme geschetst. Marai schreef een zeer boeiende literaire (liefdes)roman tegen de achtergrond van de vergane glorie in Hongarije. Kleine druk. Verberg tekst