'Je komt hem wel eens tegen, het beest. Hij staat voor je in de buurtwinkel, koopt sigaretten en een snackworstje en flirt met de Jamaicaanse caissière, die daar niet van gediend is. In Lijn G richting Brooklyn hangt hij over het gangpad; zijn pezige onderarmen krioelen van de tatoeages. Onbehouwen en opgefokt van de coke vormt hij het middelpunt op het feestje-na-sluitingstijd waar je vriendin per se heen wilde; jij bent meegegaan omdat je er niet aan toe bent, nog niet, om zo'n vrouw te zijn die daar geen zin in heeft.'

Zo laat Michael Cunningham zijn hedendaagse, 'volwassen' versie van Belle en het Beest beginnen, in zijn bundel sprookjesbewerkingen Een wilde zwaan en andere vertellingen. We zijn ver van de Disneytekenfilm, en ook van het volksverhaal dat voor het eerst werd opgetekend in de achttiende eeuw. De Pulitzerprijswinnaar, die internationaal doorbrak met De uren, blijft de kern van het onmogelijke liefdesverhaal - en zijn onderliggende boodschap - trouw, maar haalt het resoluut naar onze tijd. Hij geeft het sprookje street credibility en vaart, zonder de magie helemaal af te breken. Zijn 'Beesten' is geen platte parodie; de schrijver vertrekt gewoonweg waar het verhaal met 'ze leefden nog lang en gelukkig' normaal eindigt. Hij geeft het aloude vertelsel een stoute toets en een shot laconieke humor. En vooral: hij verwoordt het puntig en prachtig - Cunningham is altijd een meesterstilist geweest, maar gebruikt zijn talent hier met een onverwachte scherpte en snelheid. Een sprookje moet je nu eenmaal in een handvol bladzijden afronden.

Seks en geweld

Op die manier neemt Cunningham tien vooral in de Angelsaksische wereld bekende sprookjes onder handen. Raponsje, Jaap en de bonenstaak, de standvastige tinnen soldaat, Hans en Grietje, Repelsteeltje.: ze lopen rond in een wereld waarin mensen aan de wodka en de pillen zitten, zich kleden in Marc Jacobs. Waarin - natuurlijk - seks en geweld steeds op de loer liggen. Waarin kinderen opvoeden geen sinecure is. Waarin moeders meermaals hertrouwen en chemokuren krijgen. Waarin een zwanenvleugel een handicap en een troef kan zijn. Waarin een happy ending meestal een leugen is.

Cunninghams Hans en Grietje zijn een stelletje sexy maar 'beschadigde kinderen', vol tatoeages en piercings, die de boel plunderen en in de bloemenvaas pissen. De heks (een 'gek oud mens' dat drie echtgenoten achter de kiezen heeft en te lang en te gretig op jong vlees heeft moeten wachten), is zelfs een tikkeltje opgelucht dat ze de oven in geduwd wordt. 'Hans en Grietje' gaat volgens Cunningham niet zomaar over kannibalisme, maar over seks en wanhoop. Aan elk van de tien sprookjes geeft de auteur zo'n onverwachte twist.

De wilde zwaan en andere vertellingen wordt hoger getild door de gestileerde zwart-wittekeningen van Yuko Shimizu; ze doen op sommige momenten aan Aubrey Beardsley denken, de laatnegentiende-eeuwse illustrator die ook met Oscar Wilde werkte. (Is het een knipoog? Wilde schreef ook sprookjes, voor zijn zoontjes.)

Michael Cunningham hoefde geen rekening te houden met kinderen; ze zijn het doelpubliek niet. Hij schreef dit boekje als afleiding tussen het werk aan zijn recentste roman De sneeuwkoningin (2014) door. In de pauzes, zeg maar. Hij deed jaren geleden iets gelijkaardigs toen hij met zijn meesterwerk De uren worstelde - toen maakte hij een 'reisgids' voor Provincetown,Land's end.De wilde zwaan en andere vertellingen is dus uiteindelijk maar een tussendoortje in het oeuvre van een groot schrijver. Het uitgangspunt is misschien niet bijster origineel, maar de uit- en afwerking zijn bijna perfect. Een bundel om mondjesmaat (voor) te lezen.

MICHAEL CUNNINGHAM

Een wilde zwaan en andere vertellingen.

Vertaald door Marijke Versluys, Prometheus, 160 blz., 16,95 euro (e-boek 10,99 euro). Oorspronkelijke titel: 'A wild swan and other tales'.

De auteur: Pulitzerprijswinnaar met De uren, zijn meesterwerk geïnspireerd door Virginia Woolf.

Het boek: tien sprookjes herwerkt. Wat gebeurde er na 'ze leefden nog lang en gelukkig'?

ONS OORDEEL: niet echt een origineel idee, wel zo goed als perfect afgewerkt.

Peter Jacobs ■

Verberg tekst

Tien bekende sprookjes uit de negentiende eeuw herschreven, geactualiseerd en van een vervolg voorzien. Hedendaagse personen staan centraal in deze vertellingen, gebaseerd op o.a. 'Hans en de bonenstaak', 'Hans en Grietje', 'Repelsteeltje' en 'Een wilde zwaan'. De Amerikaanse auteur (1952) roept een magische, gevoelige sfeer op, waarin bijvoorbeeld de gebrekkige prins uit het titelverhaal ten slotte tot acceptatie komt van een leven in eenzaamheid. De soms complexe karakters uit de sprookjes en hoge idealen worden door geestige, af en toe ook vileine dialogen geleid naar een vervolg op de oorspronkelijke sprookjes. Al in zijn jeugd leefde die vraag bij de schrijver. Bekend werd hij vooral door 'De uren' (1998), bekroond met de Pulitzer Prize Fictie en de PEN/Faulkner Award en in 2002 verfilmd met in de hoofdrollen Julianne Moore, Meryl Streep en Nicole Kidman. Hij is ook docent creative writing aan de Yale University. In deze bundel met prachtige korte vertellingen geeft hij mee dat het leven, hoe dan ook, doorgaat. Verberg tekst