In de romans van Marías lijkt altijd dezelfde verteller aan het woord: een volwassen man die zo correct mogelijk beschrijft, interpreteert, bekritiseert en evalueert wat hem is overkomen. Erg veel is dat niet, en het heeft bijna altijd iets met liefde te maken, en met persoonlijke verledens die de liefde in de weg staan. Die geschiedenissen zouden niet misstaan in televisiesoaps. De vertellers van Marías presenteren geen realistische stream of consciousness, maar een koortsig verlangen naar een compositie van motieven, oorzaken en alternatieven. Het werk lost niets op en er wordt ook niets in opgelost.
In De verliefden is er voor het eerst een vrouw aan het woord, maar dat maakt weinig verschil. Ook het verhaal is eigenlijk lachwekkend eenvoudig en romantisch: een man vermoordt een vriend in de hoop dat hij later met diens vrouw zal kunnen trouwen. Zijn minnares vertelt hoe ze langzaam ontdekt wat er is gebeurd, en hoe ze met dat besef besluit om te gaan.
Er bestaan vast ‘Bouquet’-romannetjes met dezelfde plot en dezelfde titel. Om analogieën te zoeken met wat Marías aanvangt met deze verhaalstof, en met de manier waarop de gebeurtenissen taal worden, dringen zich andere boeken op. Nu en dan lijkt Proust te worden geciteerd, als de dodende werking van het verstrijken van de tijd wordt benadrukt, en als de vertelster haar minnaar aan het woord laat, die hoopt dat de vrouw waar hij echt van houdt, snel over het verlies van haar man heen zal zijn.
De hoofdpersonages lezen elkaar voor uit Le Colonel Chabert van Balzac, over een kolonel die officieel sterft tijdens een veldslag, maar niet aan zijn verwondingen bezwijkt en jaren later terugkeert naar zijn vrouw, die is hertrouwd en die haar nieuwe leven (vooral haar hogere maatschappelijke positie) niet wil opgeven. Bij Marías is die sociaalkritische laag afwezig: mensen zijn slechts individuen met redelijk inwisselbare verlangens, en even inwisselbare levens. Zo beschrijft De verliefden op een gloeiende, analyserende en indringende manier de moderne relationele mores — of eerder het gebrek eraan.
Vaak keert naast de wereldliteratuur ook het eigen werk terug: in vorige boeken heeft Marías geregeld personages gerecycleerd. Ook De verliefden is humoristisch verknoopt met de rest van zijn oeuvre, alsof de auteur wil aangeven dat al zijn werk nodig is om één boek te doorgronden.
De verliefden is het eerste boek van Marías na zijn driedelige roman ‘Jouw gezicht morgen’, die erg groot is aangezet, in- en uitgeleid, en van actuele thema’s voorzien. De verliefden kan daar als een kantelgewicht naast worden gezet, omdat de hoofdstukjes korter zijn, de verhaallijnen afgerond, en de problematiek geconcentreerd is. Wat blijft, is het terechte besef dat de menselijke geest nog steeds nergens een betere thuis vindt dan in de waarheden die voortvloeien uit de fictie van een roman.
 
(Dit is een abstract van een artikel van Christophe Van Gerrewey. De volledige tekst is verschenen in De Leeswolf 6 2012.)
[Christophe Van Gerrewey] Verberg tekst

María is redactrice bij een uitgeverij en gaat elke ochtend in hetzelfde café ontbijten. Ze raakt gefascineerd door het echtpaar Miguel en Luisa, dat voor haar een soort ideaalbeeld van verliefdheid vertegenwoordigt. Op een dag ziet ze hen niet meer en komt ze er achter dat Miguel is vermoord. Pas maanden later komt Luisa weer naar het café en maken ze voor het eerst kennis. Ze worden vriendinnen en Maria leert ook de huisvriend van Luisa, Javier, kennen. Aanvankelijk wordt ze zelfs verliefd op deze Javier, maar gaandeweg begint ze hem te wantrouwen. Dit simpele plot wordt zeer minutieus uitgewerkt door de schrijver, die vele pagina's besteedt aan filosofische uitweidingen over de diepere betekenis van verliefdheid, verlies van een geliefde en de herinnering aan de doden. Marías (Spanje, 1951) is een van de belangrijkste hedendaagse Spaanse schrijvers. Zijn werk is in vele talen vertaald. Dit boek werd door Spaanse critici verkozen tot het beste boek van 2011. Kleine druk.