KONINGIN OP BLOTE VOETEN **

Ildefonso Falcones , Luitingh-Sijthoff (originele titel: La reina descalza), 720 blz., ?24,95.

In Sevilla staat Caridad, ook als vrijgelaten slavin, alleen maar angst en geweld te wachten. Net als in Cuba is ze hier niet meer dan een 'zwartje', een lichaam dat iedereen mag misbruiken. Caridad wordt gered door een zigeuner en ze raakt bevriend met diens kleindochter, Milagros, die niets liever doet dan dansen en hunkeren naar haar verboden liefde. Tot alle zigeuners buiten de wet worden gesteld en het bruisende, onbetrouwbare Madrid hun nieuwe bestemming wordt.

Met meer dan zevenhonderd bladzijden is Koningin op blote voeten geen lichtgewicht en af en toe ligt een indigestie door nog wat meer informatie over achttiende-eeuwse zeden en gewoonten allerhande op de loer. Ildefonso Falcones - zijn debuut De kathedraal van de zee werd een wereldwijde bestseller - is advocaat en misschien verklaart dat wel zijn onstuitbare woordenstroom. Maar het is onmogelijk om niet mee te voelen met die arme misbruikte Caridad en je af te vragen hoe Milagros haar voorspelbare 'zigeunerlot' kan overstijgen. Flink doorbijten, ook voor de lezer is dat de boodschap.

(J.S.) ■

Verberg tekst

Wie graag historische romans leest, zit met Ildefonso Falcones zeker goed. In zijn derde boek behandelt hij de lotgevallen van zigeuners en andere maatschappelijke verschoppelingen in Spanje van de achttiende eeuw.
De zwarte slavin Caridad is per boot vanuit Cuba naar Spanje gekomen en de zware tocht is haar zieke meester fataal geworden. Door diens dood kan ze als vrije vrouw in Cádiz aan land gaan. Ze kent echter niemand in het vreemde land waar ze naartoe gebracht is en men behandelt haar helemaal niet als gelijke. Ze probeert aan de kost te komen in Sevilla, maar daar wordt ze al snel weer misbruikt en mishandeld, zoals toen ze nog een slavin was. Wanneer Caridad uiteindelijk doodziek en uitgeput zingend tegen een boom ligt te ijlen, treft de zigeuner Melchor haar aan. Hij heeft jaren moeten dienen op de galeien en zwerft vaak voor lange tijd mijmerend rond in de stad. Haar lied maakt indruk op hem en hij neemt haar mee naar de zigeunerbuurt. Caridad sluit er na haar herstel een hechte vriendschap met de jonge Milagros, de kleindochter van Melchor, die haar inwijdt in de geneugten van de levensstijl van de zigeuners. Dat leven komt echter onder zware druk te staan wanneer de staat besluit om de zigeuners uit Sevilla te verdrijven en vogelvrij te verklaren. Ze zullen het niet gemakkelijk krijgen om hun vrijheid en erkenning te behouden.
Ondanks de meer dan zevenhonderd pagina's leest Koningin op blote voeten vlot weg. Falcones doorspekt het verhaal met kleurrijke, meeslepende details. Zo vestigt hij meermaals de aandacht op het ontstaan van de flamencomuziek en -dans, en de rol die de zigeuners daarbij gespeeld zouden hebben. Verder schildert hij een tastbaar, onverbloemd en opwindend beeld van Sevilla en Madrid tijdens de achttiende eeuw, waaruit blijkt dat hij zich goed gedocumenteerd heeft. Doordat de avonturen zijn ingebed in een stevig historisch kader, krijgt het boek veel meer overtuigingskracht.
Vanuit de invalshoek van de ex-slavin en zigeuners raakt Falcones vooral de hoofdthema's vrijheid, solidariteit en verdraagzaamheid aan, waardoor moeiteloos parallellen te trekken zijn met hedendaagse gebeurtenissen en schandalen overal ter wereld. En dat tilt het boek naar een hoger nivaeu, want ondanks het feit dat het opzet nogal formulair aandoet (er zijn immers overeenkomsten met zijn twee vorige boeken), weet de auteur de lezer te prikkelen en te vermaken omdat zijn stijl wel werkt. Of zoals het citaat op de achterflap het kort en bondig omschrijft: ‘Geweld, seks, avonturen, onrecht, liefde, reizen en pakkende taferelen. Kortom, Falcones is terug.’ [Benjamin De Vos] Verberg tekst

Derde historische roman van de Spaanse advocaat die bestsellerauteur werd. Na de 14e eeuw (Barcelona) en de 16e eeuw (Cordoba) heeft hij zich nu verdiept in het Spanje van de 18e eeuw (Sevilla en ook Madrid). In dit boek staan de zigeuners staan centraal. In 1749 is bij Koninklijk Besluit vastgesteld dat alle Spaanse zigeuners gevangen genomen moeten worden. Alleen zij die de katholieke geloofsleer aanhingen, konden in vrijheid blijven leven. Dit gegeven werkt de auteur beeldend uit, de lezer ondergaat als het ware aan den lijve de vernederingen en het geweld dat de zigeuners moeten ondergaan. Twee personen, tegengesteld van karakter, staan centraal: de vrijgemaakte zwarte Cubaanse slavin Caridad, die alle verschrikkingen gedwee ondergaat, en de trotse jonge zigeunerin Midalgos, zelfbewust, begaafd en muzikaal. De slaven- en zigeunerliederen en -dansen zijn een terugkerend thema; daarmee is het boek ook een ode aan de oorsprong van de flamenco. Geen zwart-witverhaal: onder de gevestigde burgers, de kerk én de zigeuners zijn slechte én goede mensen. Met een nawoord van de auteur. Vrij kleine druk. Verberg tekst